UNIVERZITET U BEOGRADU
ARHITEKTONSKI
FAKULTET
BULEVAR KRALJA ALEKSANDRA 73/II, 11120 BEOGRAD
  • en
  • sr

ARENA-Architectural-Research-European-Network-Association_logo

Pozivamo vas da prisustvujute ciklusu predavanja na seminaru “Ka novim ruralnostima (Towards New Ruralities)” koji je organizovan u okviru Međunarodnog naučnog skupa AlterRurality 2019: “Metro-milieu: ruralna ekonomija kao relacioni jaz između različitih razmera stambenog prostora” (23-26.05.2019) u saradnji Arhitektonskog fakulteta u Beogradu i međunarodne istraživačke organizacije ARENA (Architectural Research Network).

Seminar: Ka novim ruralnostima (Towards New Ruralities) 2019

Univerzitet u Beogradu – Arhitektonski fakultet
sala 200
Bulevar kralja Aleksandra 73/II,
11120 Beograd

Seminar je otvoren za sve zainteresovane. Dobrodošli!

Program

KLIKNUTI NA IME PREDAVAČA…

Četvrtak, 18. april 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

dr Aleksandar Videnović

Logikom ka novoj ruralnosti

Četvrtak
18. april 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

Apstrakt:
U uslovima sve učestalijih političkih, društvenih, socioloških, naučno–tehnoloških, etnoloških, demografskih i drugih cikličnih promena kod stanovništva, posledično se brzo i gotovo nepredvidivo menjaju i okruženja, regije i prostori, odnosno stvorene strukture, prirodne karakteristike, klimatski uslovi i generalno posmatrano životni milje pojedinih areala. Osim periodičnih, a sve češćih ponavljanja pojedinih pojava, iznenađujuću novost predstavljaju i prva (istorijska – do sad neviđena) dešavanja određenih fenomena. Isti iz temelja pomeraju dotadašnja poimanja i zakonitosti, odnosno nameću izmenu ustanovljenih postulata, njihovo preispitivanje i promenu strategije i uobičajenog ponašanja ljudi.


Rural-1_Logika-strukture_opt

Logika strukture

U Srbiji je stepen iskorišćenosti prirodnih i stvorenih vrednosti i potencijala oduvek bio na više ili manje niskom nivou, a snalažljivost i brzina reagovanja na novonastale situacije inferiorna (ovde se ne misli na pojedince, već na društvenu organizovanost). U uslovima koji su gore izneti (a čije determinante, istine radi, globalno i namerno diktiraju nedodirljivi uzročnici), šanse srpskog društva, da navedene promene i fenomene spremno dočeka i isprati sa što manjom štetom, a ponegde i profitira su gotovo zanemarljive. Više se odnose na ublažavanje negativnih posledica, nego na eventualno iskorišćavanje retkih dobrih strana društveno-prostornih turbulencija.


Rural-2_Kuca-inzenjera-u-rudarskom-selu-Vina_Knjazevac_opt

Kuća inženjera u rudarskom selu Vina Knjaževac

Rural-3_Sava-Sumanovic_Jesenji-put_1941_opt

Jesenji put, Sava Šumanović 1941, Narodni Muzej Beograd.

Prezentacija u najavi, pretenduje da slikom i rečju, komentariše navedene globalne i lokalne fenomene, da ukaže na dobre i loše pojave koje i dalje traju i eventualno prate brzinu promena u okruženju, odnosno da skrene pažnju na ne retke potpune izmene pojedinih društveno – prostornih ponašanja i pravila. Predavanje predstavlja pokušaj raspoznavanja i komentarisanja niza relacija (ruralno – urbano, tradicionalno – savremeno, stručno – laičko, isplativo – uzaludno, i dr.) u navedenom aktuelnom kontekstu, na prostoru Srbije – naročito njenog ruralnog dela, a sa urbanističko – arhitektonskog aspekta, i iz perspektive jednog zabrinutog arhitekta.

Biografija:
dr Aleksandar Videnović, van. prof. Arhitektonski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Od 1990. zaposlen na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu kao saradnik, od 2002. godine u nastavničkom zvanju docenta. Bavi se naučno-istraživačkim, pedagoškim i stručno-umetničkim radom. Učestvuje u naučno-istraživačkim projekatima, ekspertizama i studijama, samostalno i u timu. Uzimao učešće na javnim, naučnim i stručnim skupovima sa radovima od kojih su mnogi objavljeni u zbornicima. Učestvuje na domaćim i međunarodnim seminarima, konferencijama i kongresima sa naučnim i stručnim radovima. Piše i objavljuje stručne radove. Držao predavanja u inostranstvu. Angažovan u poslovima redakcije, odnosno uredništva knjiga i časopisa. Bavi se tehničkim uređivanjem knjiga i publikacija.


dr Danijela Milovanović Rodić

Edukacija društveno odgovornih i angažovanih arhitekata – Uređivanje sale Doma kulture u selu Dojkinci na Staroj planini u saradnji sa lokalnom zajednicom

Četvrtak
18. april 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

Apstrakt:
Nepredvidivost i složenost ekoloških, ekonomskih, društvenih i političkih promena na lokalnom i globalnom planu i sve veća isključenost arhitekata iz procesa odlučivanja, formulacije i realizacije projekata i planova urbanog razvoja, zahtevaju preispitivanje uloge i pozicije arhitekata i arhitekture u razvoju zajednica I društva u celini.

Predmet ovog predavanja je pedagoški model dizajniran za edukaciju društveno osetljivih, odgovornih i angažovanih arhitekata sposobnih da formulišu, dizajniraju, prikupljaju sredstva i implementiraju održiva rešenja. Ciljna grupa su marginalizovane grupe ljudi koje žive u teškim uslovima u gradskim slamovima, siromašnim ili udaljenim ruralnim područjima, izbegličkim kampovima ili privremenom smeštaju usled prirodnih ili ljudskom aktivnošću izazvanih humanitarnih katastrofa.


Konsultacije-studenata-sa-Dojkincanima_01

Konsultacije studenata i nastavnika AF sa stanovnicima Dojkinaca i predstavnicima ORSP o projektu uređenja sale. Dojkinci, januar 2019. | foto: Božena Stojić

Glavni cilj profesionalnog delovanja je poboljšanje kvaliteta života ovih zajednica koje su uobičajeno van našeg profesionalnog fokusa, i njihovo osnaživanje za suočavanje sa životnim problemima u budućnosti. Osnovni cilj pedagoškog modela je osnaživanje studenata arhitekture ovom novom perspektivom, a zatim i veštinama i znanjima potrebnim za prelazak sa “onaj koji pruža usluge”, na poziciju “onaj koji svojim znanjem i delovanjem osnažuje” pojedince, grupe i zajednice.


Radovi-u-sali-tokom-boravka_03

Radovi u sali Doma kulture u Dojkincima, mart 2019. | foto: Božena Stojić

Slika-3_Autor-fotografije-Jovana-Mladenovic_opt

Svečano otvaranje uređene sale Doma kulture u Dojkincima, nedelja 17. mart 2019. | foto: Jovana Mladenović

Primena modela će biti prikazana na primeru projekta uređenja sale Doma kulture u selu Dojkinci na Staroj planini, u opštini Pirot, kojeg su studenti i nastavnici Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, stanovnici sela Dojkinci i predstavnici građanske inicijative Odbranimo reke Stare planine zajedno koncipirali, a zatim i realizovali u martu 2019. godine. Projekat je rađen u okviru predmeta Arhitekte i građanske inicijative za održivi razvoj na II godina Master i V godini Integrisanih akademskih studija Arhitektonskog fakulteta u Beogradu.

“Stara, ne dam te!” – realizacija projekta uređenja sale Doma kulture u selu Dojkinci na Staroj planini

Biografija:
dr Danijela Milovanović Rodić, docent, Arhitektonski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Od 1996. godine do danas je zaposlena na Univerzitetu u Beogradu – Arhitektonskom fakultetu na Departmanu za urbanizam u zvanju asistenta za naučnu oblast Urbanističko planiranje. Regionalni je konsultant UN-Habitat-a u Beogradu u periodu 2005-2006. U okviru projekta Setlement and Integration of Refugees Programme (2005-2007). Od 2005. godine je sertifikovani fasilitator (UN Habitat) u procesima participativnog planiranja i donošenja odluka, i sertifikovani trener (UN Habitat) za ovladavanje veštinama komunikacije i pregovaranja u procesima upravljanja konfliktom.


Četvrtak, 09. maj 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

dr Budimir Sudimac

Četvrtak
09. maj 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

Apstrakt:
U izradi…

Biografija:
dr Budimir Sudimac, docent, Arhitektonski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Nakon završenih studija na Univerzitetu u Beogradu – Arhitektonskom fakultetu (1997), magistrirao na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu (2010), gde je zaposlen u zvanju docenta na Departmanu za arhitektonske tehnologije. Paralelno sa pedagoškim radom, bavi se samostalno i kao član različitih autorskih timova stručno umetničkim radom u oblasti arhitektonskog i urbanističkog projektovanja i projektovanja enterijera. Učestvuje na arhitektonskim i arhitektonsko-urbanističkim konkursima kao i na kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu na kojima je nagrađivan. Bavi se projektovanjem i istraživačkim radom. Dobitnik je priznanja 21. Salona arhitekture za arhitektonski projekat Poslovni objekat Ekvator u Banja Luci. Realizacije, konkursi i projekti objavljeni su u stručnim monografijama.


dr Milica Milojević

Četvrtak
09. maj 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

Apstrakt:
Čovekomeran prostor i polarizovane zajednice

Obrazac otvorenog (mega) bloka imao je široku primenu u izgradnji novih naselja u Beogradu šezdesetih i sedamdesetih godina 20. veka. Model otvorenog bloka osporavan je od strane sociologa i psihologa zbog otudjenja čoveka, odnosno, zbog nemogućnosti da u velikim aglomeracijama pojedinac uspostavi odnos prema okruženju i razvije osećaj pripadnosti zajednici i mestu. Planirana prema konceptu stambene zajednice, ova naselja su u poslednje tri decenije pretrpela značajne promene. Izbliza sagledani ambijenti bloka ukazuju na prisustvo ideje čovekomeranog prostora bilo da je reč o projektovanim ili od strane stanovnika kultivisanim prostorima. Danas se u urbanističkoj praksi stvaraju planski okviri za novu izgradnju u okviru bloka pri čemu se za model uzima tradicionalan blok ivične gradnje, isplativ i prihvatljiv za tržišne uslove. Obrazac tradicionalnog bloka se inkorporira u obodne neizgradjene delove otvoreno bloka i za posledicu ima u prostoru vidljivu društvenu polarizaciju. Osamdesetih godina ovaj obrazac transformacije otvorenog bloka usitnjavanjem i popunjavanjem neizgradjenih površina zagovaran je upravo sa idejom da vrati čovekomernost predimenzionisanom javnom prostoru modernističkih naselja. Apsurdno, rezultat je upravo suprotan. U delovima naselja velikih gustina, kao posledicu izgradnje novih struktura u otvorenom bloku nalazimo nesamerljive razlike izmedju polarizovanih zajednica i sagledavamo čovekomernost megastruktura. Na koji način, pod kojim uslovima, u tenziji izmedji ova dva suprotstavljena koncepta možemo videti priliku za Nove ruralnosti – nove oblike uzajamnosti i samerljivosti?


David-and-Goliath


Biografija:
dr Milica Milojević, docent, Arhitektonski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Diplomirala je na Univerziteta u Beogradu, Arhitektonskom fakultetu (2001) gde je i doktorirala sa temom Plan susedstva – Norme prostorne i društvene distanciranosti (2013). Zaposlena je u zvanju docenta na Departmanu za urbanizam od 2014. godine. Pored Univerziteta u Beogradu, alumni je Alternativne akademske obrazovne mreže (AAOM) i saradnik Centra za etiku, pravo i primenjenu filozofiju (CELAP). Koautor je više konkursnih radova, urbanističkih projekata, urbanističkih planova i izložbi. Učestvovala je u svojstvu mentora na međunarodnim studentskim radionicama. Priredila je ciklus izložbi i publikacija studentskih radova, zbornika studentskih istraživanja i projekata (MASA) i ediciju diplomskih projekata. Učestvuje u naučnim projektima Ministarstva prosvete i nauke Republike Srbije i u projektima međunarodne stručne saradnje. Inicirala je projekat Javni prostori u susedstvu u okviru ciklusa projekata Ministarstva kulture Republike Srbije.


Četvrtak, 16. maj 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

dr Ognjen Šukalo

Dizajn kao sredstvo nastanjivanja – traženje odgovarajuće niše (za permakulturu)

Četvrtak
16. maj 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

Apstrakt:
Narativi ruralnog (i o ruralnom) predodređeni su već samim postojanjem podjele – u kojoj dominantnost, centralnost i svrhovitost ostaju neupitno na strani (metropolitskog) urbanog. Među različitim nastojanjima, koja su kao cilj ili posljedicu imala nadahnjivanje ruralnog (novom) autentičnošću, tokom proteklih četiri decenije posebnu poziciju izborila je specifična imaginacija permakulture.


O_Sukalo-arboretum_Trapisti_opt

Arboretum u naselju Trapisti, Banjaluka

Ova imaginacija, iako građena posebnim svjetonazorom, estetikom, vizijom mogućeg i (neodloženim) djelovanjem, svoju konceptualnu osovinu (i intelektualnu privlačnost) ostvaruje najprije kroz ideju i procese dizajna u permakulturi (eng. permaculture design).

Ovo predavanje, nakon nuđenja kratkog presjeka globalnog stanja permakulture danas, ispitaće osnovne kontradikcije i ograničenja permakulture – kroz njen sopstveni konceptualni aparat – sa krajnjom namjerom njenog odgovarajućeg (i operativnog) lociranja među intencijama i postupcima traženja novog ruralnog. Specifičnu pozadinu predstavljaju istraživanja u dizajnu i implementaciji elemenata permakulture na metro-području Banje Luke.


O_Sukalo-Prijakovci_izohipse_1_opt

Prijakovci, području grada Banje Luke – izohipse

O_Sukalo-Zid_opt

Zid

Biografija:
Ognjen Šukalo (1985.), docent, Arhitekonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci
Rođen je i odrastao u Banjoj Luci, gdje je završio osnovnu školu i Gimnaziju. Osnovne i diplomske (master) studije završio je na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Na istom fakultetu završio je doktorske studije i odbranio doktorsku tezu pod nazivom „Konceptualni odnosi i modeli kontekstualnih integracija permakulture i arhitekure porodične kuće“.

Od 2009. godine zaposlen je, prvo u saradničkim zvanjima, a zatim i kao docent, na Arhitekonsko-građevinsko-geodetskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci, na Katedri za arhitektonsko projektovanje. Učestvuje u nastavi na predmetima koji se bave arhitektonsko-urbanističkim projektovanjem u domenima stanovanja, obrazovanja, administracije, ekološkog dizajna, gradske poljoprivrede, prirodnih materijala u arhitekturi itd. Rukovodilac je fakultetskog Centra za održivost i integrativni dizajn, jedinice koja se bavi širokim spektrom ekoloških tema kroz multidisciplinarni pristup.

U naučnom i stručnom radu bavi se temama odnosa ekologije i građene sredine, integrativnog ekološkog dizajna, permakulture, stambene arhitekture, strukture javnih gradskih prostora Banje Luke, prirodnih materijala u arhitekturi i dr. Kao autor-projektant ili kao stručni konsultant učestvovao je u izvođenju savremenih eksperimentalnih objekata od zemlje i slame; neki od ovih objekata su prvi tog tipa na području Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. Duži niz godina bavi se neformalnim istraživanjima i praktičnim eksperimentima u oblastima permakulture, agroekologije, složenih polikultura drvenastih vrsta, rasadničkih tehnologija itd. Od januara 2019. godine, uz aktivnosti u nastavi, istraživanju i projektovanju, vrši dužnost Gradskog pjezažnog arhitekta Grada Banje Luke.


arh. Dragana Kojić

Zemljana arhitektura

Četvrtak
16. maj 2019. godine
19.00 – 20.30 časova

Apstrakt:
(Nepečena) zemlja je bila i ostala jedan od glavnih građevinskih materijala: čak i danas trećina svetskog stanovništva živi i/ili radi u objektima građenim zemljom. Iz viševekovne evolucije pokušaja, iskušenja, grešaka i iskustava, razvile su se veličanstvene konstruktivne kulture i tehnike gradnje zemljom, a neke su se, u svoj svojoj veličini, održale do danas, noseći u sebi bogatstvo različitosti, ekonomičnosti i inteligencije naših predaka.

Ovi najbolji mogući lokalni odgovori, na materijale iz okruženja i najveće prirodne rizike i katastrofe, treba da budu sačuvani i dalje razvijani, poštujući kulturnu, regionalnu i nacionalnu raznovrsnost; kao izvor inspiracije za građenje budućnosti, obrazovanje i dalja istraživanja, ekonomski prosperitet i nove forme turizma, održivi razvoj i poboljšanje uslova života. Rad na unapređenju i prilagođavanju postojećih kuća od zemlje savremenom načinu života, s posebnim osvrtom na vojvođanske kuće. Zemljana arhitektura danas i povratak zemlje (i u gradove.)


Zemljana_arhitektura_01

Zemljana arhitektura

Biografija:
arh. Dragana Kojić, Zemljana arhitektura, Klub finih zanata
Diplomirala arhitekturu na Departmanu za arhitekturu i urbanizam FTN-a u Novom Sadu 2005, a nakon studentskih praksi u Siriji i Kolumbiji, 2005-2008. živela i radila u Istočnoj Africi. Specijalizaciju za zemljanu arhitekturu DSA Terre 2008-2010 završila u programu CRAterre u Francuskoj.

Od 2010. radi na promociji i prezentaciji zemljane arhitekture, kako kroz teorijski, tako i kroz praktični rad na terenu, u saradnji sa Zavodima za zaštitu spomenika kulture, nevladinim sektorom i pojedincima.

Vođa Leonardo PIRATE projekta za izradu i sertifikaciju obuka i diploma za majstore i druge kadrove za gradnju zemljom. Autor brojnih radova na temu gradnje zemljom, kao i bloga: http://zemljanarhitektura.com/ . Pokretač je Centra za zemljanu arhitekturu u Mošorinu, a posebno je interesuje uloga žena u graditeljskim zanatima.


Zemljana_arhitektura_02 Zemljana_arhitektura_03 Zemljana_arhitektura_04 Zemljana_arhitektura_05 Zemljana_arhitektura_06

Zemljana arhitektura