Publikacija: ”U srpsko-vizantijskom kaleidoskopu: arhitektura, nacionalizam i imperijalna imaginacija 1878-1941” – dr Aleksandar Ignjatović

Publikacija: U srpsko-vizantijskom kaleidoskopu: arhitektura, nacionalizam i imperijalna imaginacija 1878-1941 – dr Aleksandar Ignjatović | Foto © M.Bulatović

Sa zadovoljstvom Vam predstavljamo knjigu “U srpsko-vizantijskom kaleidoskopu: arhitektura, nacionalizam i imperijalna imaginacija 1878-1941″, autora dr Aleksandra Ignjatovića, vanrednog profesora Arhitektonskog fakulteta (izdavači: Orion Art i Univerzitet u Beogradu – Arhitektonski fakultet).

Izvod iz predgovora knjige:

… “Iako su posvećene rešavanju „srpsko-vizantijskog” problema u arhitektonskoj kulturi i kulturnoj istoriji, naredne stranice sadrže pokušaj da se rasvetli i obrazloži važna i zanemarena uloga arhitekture u nastanku i funkcionisanju ideologije nacionalizma u politički sinkopičnom vremenu između sticanja nezavisnosti Kneževine Srbije 1878. i kraha Kraljevine Jugoslavije 1941. godine. Smeštanjem u odgovarajući intelektualni i politički kontekst, relacije između „srpskog” i „vizantijskog” — i to ne samo u narativima arhitektonske istoriografije, već u mnogo širem segmentu istoriografske produkcije i istorijske imaginacije — pročitao sam kao mesta oblikovanja ideja o prošlosti i budućnosti nacije, nacionalne države i onoga što naizgled predstavlja svojevrsni oksimoron: nacionalne imperije.

Pokušao sam da ukažem na to da su arhitektonski relikti daleke prošlosti radom istoričara, istoričara umetnosti i arhitekata, ali i mnogih drugih koji su o njima pisali s mnogo znanja, nekontrolisane empatije, pa čak i strasti, postajali delatni ideološki instrumenti od velikog ideološkog i političkog značaja u sopstvenom istorijskom kontekstu. Stranice koje slede sadrže ne samo tumačenje jednog — iako veoma važnog — istorijskog problema, već i pokušaj sagledavanja ideja kroz koje se i danas zamišljaju granice i osobenosti srpske nacionalne zajednice i obrisi njenog identiteta.”…
dr Aleksandar Ignjatović, autor knjige, vanredni profesor Arhitektonskog fakulteta

Ilustracije na koricama:
Naslovna strana: Rista Marjanović, Manastir Gračanica na Kosovu, 1912. Izvor: Fotografija je u vlasništvu naslednika Riste Marjanovića, objavljeno uz dopuštenje gospođe Zorane Vojnović

Zadnja strana korica: Dragutin Milutinović, Kraljeva crkva u Studenici, detalji fresko-dekoracije, 1880. Akvarel. Izvor: Slika je u vlasništvu © Istorijskog muzeja Srbije. Inv. br. 3689

Izvodi iz recenzija:

“Autor polazi od toga da su mesto srednjeg veka i posebno Vizantije u nacionalnom narativu neprikosnoveni, oni su to ‘zlatno doba’ neophodno, kako pokazuju savremene teorije, da bi se opisala i zamislila sopstvena nacija, ali i da bi joj se zadali zadaci za budućnost. Upravo su ti zadaci jedna od ključnih tema koje pokreće ova knjiga. U središtu analize je ambivalencija između imperijalnih ambicija i zahteva za stvaranje nacionalne države. […] Inspiracija srednjim vekom i kontroverzni odnos prema Vizantiji, kao sopstvenoj identifikaciji ili, naprotiv, kao ‘drugom’, bili su u slučaju srpske nacije ne samo temelji izgradnje nacionalne i istorijske svesti, već i konkretnog spoljnopolitičkog programa. Arhitektura je tu bila istovremeno i izraz i konstitutivni element, zbog čega njena analiza podrazumeva veoma temeljno otkrivanje i mnogih drugih velova nacije, zbog čega je knjiga Aleksandra Ignjatovića knjiga o istoriji i arhitekturi, ali i o građevini srpske nacije.”
Dubravka Stojanović, Filozofski fakultet u Beogradu

“Tema rukopisa je posvećena jednom od najvažnijih problema iz novije srpske kulturne istorije — odnosu i recepciji vizantijskog nasleđa u srpskoj arhitekturi i istoriografiji. Ignjatović uočava da se kroz proučavanje i tumačenje vizantijsko-srpskih odnosa u prošlosti konstruisao srpski nacionalni identitet, što se paradigmatično odražavalo na razumevanje istorije i ideala srpske arhitekture. Rukopis doprinosi ne samo razumevanju novije srpske arhitekture i istoriografije, već i srpske nacionalne ideologije u XIX i XX veku.”
Nenad Makuljević, Filozofski fakultet u Beogradu

Ilustracija na koricama:
Dragutin Milutinović, Kraljeva crkva u Studenici, detalji fresko-dekoracije, 1880. Akvarel. Izvor: Slika je u vlasništvu © Istorijskog muzeja Srbije. Inv. br. 3689

Publikacija: U srpsko-vizantijskom kaleidoskopu: arhitektura, nacionalizam i imperijalna imaginacija 1878-1941 – dr Aleksandar Ignjatović | Foto © M.Bulatović

“Ova knjiga predstavlja značajno naučno delo koje će ne samo rasvetliti mnogobrojne nedoumice nastale u našoj dosadašnjoj istoriografiji arhitekture Srbije, već će svojim kvalitetima doprineti daljem razvoju teorije arhitekture. […] Delo ‘U srpsko-vizantijskom kaleidoskopu: arhitektura, nacionalizam i imperijalna imaginacija 1878-1941′ predstavlja značajan doprinos našoj i posebno evropskoj nauci, u kojoj se još uvek nailazi na niz nerešenih pitanja vezanih za relaciju između arhitekture i nacionalnog identiteta.”
Vladimir Mako, Arhitektonski fakultet u Beogradu

“Značajnu vrednost ove monografije predstavlja […] teorijski orijentisana rasprava u kojoj autor komparira teorijske istoriografske radove vezane za odnos nacije, istoriografije i arhitektonske kulture od kraja XIX veka do savremenog doba. U njoj su jasno definisani problemi istraživanja i teorijski definisani njegovi okviri, u kojima se razvija rasprava o problemu konstruisanja nacije, nacionalnog identiteta, nacionalne države i ideologije nacionalizma. […] Kroz analizu vizantinizacije i devizantinizacije Srbije kao interpretativnim modelima, tumače se ove dve paradigme konstruisanja nacionalne istorije i identiteta. Posebno se naglašava paradoks istovremene bliskosti i oštre razlike između ‘srpskog’ i ‘vizantijskog’ identiteta.”
Mirjana Roter Blagojević, Arhitektonski fakultet u Beogradu

Publikacija: U srpsko-vizantijskom kaleidoskopu: arhitektura, nacionalizam i imperijalna imaginacija 1878-1941 – dr Aleksandar Ignjatović | Foto © M.Bulatović