Univerzitet u Beogradu – Arhitektonski fakultet poziva vas da prisustvujete komemorativnom skupu posvećenom uspomeni na preminulog profesora Aleksandra Sašu Radojevića (1934 – 2025). Skup će se održati u utorak, 23. decembra 2025. godine, sa početkom u 10.00 časova, u Svečanoj sali Arhitektonskog fakulteta u Beogradu (Bulevar kralja Aleksandra 73/II).
Aleksandar Radojević rođen je 1934. godine u Novom Sadu, a detinjstvo i prve školske dane proveo je u Sarajevu, Kragujevcu i Nišu. Nakon Drugog svetskog rata, porodica Radojević seli se u Beograd, gde Aleksandar završava Prvu mušku gimnaziju i upisuje Arhitektonski fakultet, na kojem diplomira 1958. godine. Pored školovanja u Beogradu, stručno se usavršavao i u Londonu (1965), Moskvi(1974) i Meksiku (1981), stičući iskustva koja su značajno oblikovala njegov pedagoški i stvaralački put.
Univerzitetsku karijeru na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu započinje 1963. godine, izborom za asistenta na predmetu Arhitektonsko crtanje, na kojem je tokom godina prošao kroz sva nastavnička zvanja. U zvanje redovnog profesora izabran je 1985. godine, a nastavu je vodio sve do odlaska u penziju 2001. godine. Predmet istog naziva – Arhitektonsko crtanje, predavao je i na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Prištini (1979–1989). Kao profesor posvećen akademskoj edukaciji arhitekata, angažovan je na Arhitektonsko-građevinskom fakultetu Univerziteta u BanjojLuci (1998–2008), gde je vodio predmete Arhitektonska grafika, Dizajn, Arhitektura unutrašnjih prostora i Arhitektonsko projektovanje unutrašnjih prostora. Takođe, bio je profesor i na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta Crne Gore u Podgorici (2002–2012), na kojem je predavao predmete Arhitektonska grafika, Enterijer, Javni objekti i Sintezni projekat. U periodu od 1996. do 1998. godine bio je gostujući profesor na Univerzitetu u Ovijedu (Asturija, Španija), na Departmanu za istoriju umetnosti (Departamento de Historia del Arte), a tokom 2002. godine i na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Konsepsionu, Čile (Facultad de Arquitectura, Urbanismo y Geografía).
U profesionalnom radu, profesor Radojević ostvario se kroz projekte različitih tipologija, uspostavljajući sintezu između lokalne tradicije i savremenih uticaja. Uspešno se bavioprojektovanjem kulturnih centara, poslovnih i stambenih objekata, uređenjem javnih prostora i enterijera, kao i dizajniranjem sajamskih i muzeoloških postavki. Kao najznačajnija arhitektonskadela izdvajaju se: Dom kulture i trg u Novoj Varoši (1969), Dom društvenih organizacija na Banovom brdu u Beogradu (koautori Z. Petrović i M. Pavlović, 1970), enterijer Studentskog kulturnog centra u Beogradu (koautor Z. Petrović, 1971), Autobuska stanica u Vršcu (1971), Kastelo i Lazaret u Petrovcu na moru (koautor Z. Petrović, 1971), dogradnja i enterijer Narodnog muzeja u Leskovcu(1974), enterijer Zavičajnog muzeja u Vlasotincu (1978), rekonstrukcija i enterijer Doma knjige “Prosveta” u Kragujevcu (1978), enterijer hotela “Beli narcis” u Valjevu (1978), Dom kulture i trg u Ivanjici (koautor N. Saičić, 1984), stambeni kompleks “Terazije” u Užicu (1985), kompleks rodne kuće Živojina Mišića u Struganiku (grupa autora, 1987), stalna postavka Muzeja vazduhoplovstva u Surčinu (autor I. Štraus, 1989), Crkva Svetog Preobraženja Gospodnjeg na Zlatiboru (koautori B. Anđelković i M. Radojević, 2014), rekonstrukcija, preuređenje i enterijer crkve Svetog Pavla u Kotoru (koautor N. Žižić, 2014) i Muzički centar u Podgorici (koautori N. Žižić i G. Radović, 2016).
Pored brojnih konkursnih nagrada, Aleksandar Radojević je dobitnik i značajnih stručnih priznanja za ostvarenja i doprinos u oblasti arhitekture: Specijalna nagrada na 5. Salonu arhitekture (1978), Oktobarska nagrada grada Leskovca (1975), Republička Borbina nagrada za arhitekturu – posebno priznanje (1985); Nagrada za arhitekturu 15. Majske izložbe ULUPUDS-a (1985), Nagrada Muzejskog društva Srbije “Mihajlo Valtrović” (1986), Vukova nagrada (1978, 1999), Povelja Asocijacije srpskih arhitekata za životno delo (2011), Nagrada Inženjerske komore i Saveza arhitekata Crne Gore za poseban doprinos razvoju arhitekture i urbanizma (2025). Svoj rad prikazao je na stručnim izložbama, uključujući deset samostalnih (Beograd, Zrenjanin, Leskovac, Knjaževac, Prijepolje, Budva, Kotor, Ovijedo, Konsepsion) i preko dvadeset kolektivnih izlaganja (Beograd, Sarajevo, Volgograd, Singapur, Beč, Moskva…). Među pisanim radovima posebno se izdvajaju publikacije Razvoj oblika stolice (1974), Arhitektonsko crtanje 1, 2 i 3 (1985) i Zapisi i crteži u prolazu: ambijent, arhitektura i vreme (2009).
Kroz različite sfere delovanja i interesovanja, čin stvaranja crteža uvek je predstavljao okosnicu rada profesora Radojevića. Kao primarno sredstvo mišljenja i istraživanja prostora, za njega je crtež označavao srž arhitekture i graditeljske etike. To je bio ključni alat kroz koji se oblikuje odnos između ideje, forme i konteksta. Tako je crtež postao i ostao centralno mesto u Radojevićevom nastavničkom pozivu. Kroz različite didaktičke eksperimente i vizuelne sadržaje, postavio je okvire izučavanja crteža koji podstiču disciplinu, preciznost i projektantsku odgovornost, ali istovremeno razvijaju i lični autorski izraz. Jezikom crteža, Radojević je nastojao da afirmiše arhitekturu kao jedinstvo tehničkog znanja, odlika prostornog i kulturnog konteksta, kao i autentičnog umetničkog izraza. Poput intimnih beleški, Radojevićevi crteži svedoče o njegovim promišljanjima, putovanjima i susretima sa prostorima arhitekture, razotkrivajući njihov neraskidiv odnos prema istoriji, tradiciji i prirodi.
Na životnom i stvaralačkom putu profesora Aleksandra Radojevića, supruga Ljiljana bila je njegov najveći oslonac i podrška. Živeli su u skladnom braku od 1961. godine, imali su dvoje dece – sina Milana i ćerku Jovanu – i troje unučadi. Nenametljiv i tih borac za arhitekturu, Aleksandar Radojević ostaje upamćen kao voljeni profesor i uvažavani član našeg kolektiva.
