Izložba u MoMA: “Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948-1980” (Ka betonskoj utopiji: Arhitektura u Jugoslaviji, 1948-1980)

Muzej moderne umetnosti (The Museum of Modern Art – MoMA) u Njujorku najavio je za drugu polovinu 2018. godine reprezentativnu izložbu jugoslovenske arhitekture iz perioda od 1948. do 1980. godine, koja obuhvata više od 400 crteža, modela, fotografija i filmskih snimaka iz gradskih arhiva, privatnih i muzejskih kolekcija iz celog regiona.

Izložba “Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948-1980” (Ka betonskoj utopiji: Arhitektura u Jugoslaviji, 1948-1980) biće otvorena 15. jula 2018. godine u MoMA, koji je istakao da će to biti prvo predstavljanje izuzetnih dela vodećih arhitekata socijalističke Jugoslavije američkoj i međunarodnoj javnosti. Izložba će istaći značajan, ali još uvek nedovoljno istražen opus modernističke arhitekture, čije napredno razmišljanje ima uticaj i danas.

Izložba će biti otvorena šest meseci, odnosno do 13. januara 2019.

Pozicionirana između kapitalističkog Zapada i socijalističkog Istoka, Jugoslavija je izbegla hladnoratovsku podelu izborom “trećeg puta”, kao jedna od vodećih zemalja Pokreta nesvrstanih, koji je osnovan 1961. godine i formalno nije pripadao nijednom bloku. Istovremeno, kako navodi MoMA, jugoslovenska vlada je započela ubrzanu modernizaciju i izgradnju, u cilju privrednog razvoja, unapređenja svakodnevnog života građana i afirmisanja raznovrsnostin kultura u regionu. Država je proširila te napore i izvan granica, unapređujući urbanizam i izgradnju širom zemalja u razvoju, posebno nesvrstanih zemalja u Africi i na Bliskom Istoku.

Jugoslovenske arhitekte odgovorile su na kontradiktorne zahteve i uticaje razvojem posleratne arhitekture koja je podjednako bila na liniji, ali se i razlikovala od pristupa koje je bilo moguće videti u ostatku Evrope i šire.

Jugoslovenska arhitektura koja je obuhvatala i nebodere građene u stilu međunarodne prakse i brutalističke “društvene kondenzatore”, manifestovala je radikalnu raznolikost, hibridnost i idealizam koji su karakterisali i samu jugoslovensku državu, naveo je MoMA u najavi izložbe, koja istražuje širok raspon tema – od procesa urbanizacije velikih razmera, preko upotrebe tehnologije u svakodnevnom životu, spomenika i memorijalizacije, do globalnog dometa jugoslovenske arhitekture.

Izložba obuhvata radove najvažnijih jugoslovenskih arhitekata, među kojima su Bogdan Bogdanović (1922-2010), Juraj Neidhardt (1901-1979), Svetlana Kana Radević (1937–2000), Edvard Ravnikar (1907-1993), Vjenceslav Richter (1917-2002) i Milica Šterić (1914-1998).

Od skulpturalnog enterijera Bele džamije u ruralnoj Bosni, preko rekonstrukcije Skoplja posle zemljotresa (1963), koju je osmislio japanski arhitekta Kenzo Tange, do Novog Beograda sa velikim ekspresivnim stambenim blokovima i javnim zgradama, izložba istražuje jedinstveni raspon formi i oblika produkcije jugoslovenske arhitekture i njen distinktivan, a višestruki karakter.

Izložbu organizuje glavni kustos za arhitekturu i dizajn u MoMA Martino Stierli, gostujući kustos je Vladimir Kulić – alumni Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, a saradnica Anna Kats, takođe iz Odeljenja za arhitekturu i dizajn MoMA.

Povezani tekstovi:
Međunarodni forum: “Stvaranje konkretne utopije: Arhitektura Jugoslavije, 1948–1980″ (12-15.11.2018) – ažurirano!
Poziv za učešće na radionici: Missing Knowledge (On Forgotten Monuments)
Promocija vodiča: ”Modernistička mapa Beograda” u KC Grad
Izložba: Fokus na modernizam – Arhitektura Novog Sada 1950‐1970
Otvaranje izložbe “Putevima revolucije – Memorijalni turizam u Jugoslaviji” u Muzeju 25. maj
TV serija o modernoj arhitekturi: Betonski spavači – HRT
Izložba: „Bogdan Bogdanović 2013/14“ fotografa Sebastijana Ilinga (Sebastian Illing) u Uličnoj galeriji
Beogradski brutalizam predavanje: Brutalistička arhitektura u nostalgiji i politici – Oven Haterli (Owen Hatherley)
Serija događaja: Beogradski Brutalizam
Seminar i izložba: Bogdan Bogdanović – Uvod u celinu
Izložba: Podižući zavesu. Centralnoevropske arhitektonske mreže
AUR 2014/15 History and Theory Lecture: Jean Louis Cohen

Sve informacije o izložbi možete pogledati ovde:
The Museum of Modern Art – Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948–1980

Izvor prevoda: SEEcult